آیا هر چه لومن بیشتر باشد، نوردهی بهتر است؟

هرچه لومن هدلایت بیشتر باشد لزوماً نوردهی بهتری ندارد. در این مقاله، تعریف دقیق لومن و تفاوت آن با واحدهای وات، کلوین و لوکس، بررسی اثر لومن بر نوردهی واقعی، مقایسه‌ی هدلایت‌های پرلومن و کم‌لومن، نقش زاویه پخش نور، نوع چیپ و طراحی بازتابنده، معایب هدلایت‌های پرلومن، معرفی برندهای معتبر بالومن واقعی، جدول کاربردیِ لومن برای رانندگی شهری، آفرود و مسابقه‌ای و راهنمای انتخاب لومن مناسب برای خودرو و موتور سیکلت آورده شده است. توصیه‌های نهایی برای انتخاب هدلایت با نوردهی واقعی نیز ارائه شده است.

[ez-toc]

صفحه اینستاگرامی هدلایت شاپینگ : headlight_shoping

![نمونه‌ای از چراغ جلو کلاسیک خودروی قدیمی (برند Lucas)]

هدایت‌های جلو (Headlight) نقش بسیار مهمی در ایمنی رانندگی در شب دارند.

بسیاری از خریداران هدلایت (چراغ‌های ال‌ای‌دی خودرو یا موتور سیکلت) تصور می‌کنند هرچه لومن یک لامپ بیشتر باشد، به طور خودکار نوردهی آن بهتر است.

در این مقاله تخصصی به بررسی عمیق این فرضیه می‌پردازیم.

ابتدا لومن را به طور دقیق تعریف می‌کنیم و تفاوت آن را با وا‍ت (توان مصرفی)، کلوین (دمای رنگ) و لوکس (روشنایی سطح) روشن می‌سازیم. سپس تاثیر واقعی آنرا بر کیفیت نوردهی (به عبارت دیگر، مقدار نوری که روی جاده تابیده می‌شود) را بررسی می‌کنیم و با استفاده از مقایسه‌های علمی و تجربی دو هدلایت با لومن متفاوت نشان می‌دهیم که صرف بالا بودن عدد لومن لزوماً به معنای پخش بهتر نور نیست.

در ادامه به نقش عوامل مهمی چون زاویه پخش نور، نوع چیپ LED و طراحی بازتاب‌دهنده در کیفیت نور و پرتاب آن می‌پردازیم. همچنین معایب هدلایت‌هایی که لومن بالایی دارند (نظیر تولید گرمای زیاد، مصرف برق بیشتر و خیرگی رانندگان) بررسی می‌شود.

در بخش دیگری برندهای معتبر تولیدکننده هدلایت را معرفی می‌کنیم که لومن_واقعی و مورد تایید دارند (مانند محصولات لنزو یا MZM با لومن واقعی بر اساس استاندارد).

یک جدول مقایسه برای انتخاب لومن مناسب بر اساس نوع کاربرد (رانندگی شهری، آفرود و مسابقه‌ای) ارائه خواهد شد و در پایان توصیه‌هایی عملی برای انتخاب بهترین هدلایت با نوردهی واقعی بیان می‌کنیم.

لومن چیست و با وات، کلوین و لوکس چه تفاوتی دارد؟

لومن(Lumen) واحد اندازه‌گیری شار نوری یا روشنایی کل منبع نور است. به عبارت ساده،  میزان نور تولیدشده توسط یک لامپ یا هدلایت را نشان می‌دهد. برای مثال، اگر دو چراغ جلو یکسان داشته باشیم، چراغی که خروجی لومن بیشتری دارد، روشنایی کلی بیشتری تولید می‌کند.

دانستن لومن به ما کمک می‌کند شدت نور کلی یا نور زیاد یک چراغ را با چراغ دیگر مقایسه کنیم. توجه کنید که با کلوین تفاوت دارد: لومن شدت روشنایی است، اما کلوین دمای رنگ نور را مشخص می‌کند

(برای مثال نور سفید سرد یا زرد گرم). همچنین لومن با لوکس تفاوت مفهومی دارد: لوکس میزان روشنایی‌ای است که واقعاً روی یک سطح خاص (معمولاً یک متر مربع) می‌افتد (فرمولاً یک لوکس برابر است با یک لومن تابیده بر یک متر مربع).

به بیان دیگر، هر چه لومن بیشتر باشد نور کلی بیشتر است، ولی لوکس می‌گوید چه مقدار از آن نور بر سطح جاده یا هدف شما افتاده است.

از سوی دیگر، واحد وات (Watt) میزان توان مصرفی یا انرژی الکتریکی را نشان می‌دهد نه روشنایی. یک تصور اشتباه رایج این است که لامپی با توان بالاتر همیشه روشنایی بیشتری (لومن بیشتر) دارد، اما لومن و وات دو مقیاس متفاوتند.

وات فقط مصرف برق را می‌سنجد، اما ارتباط مستقیمی با شدت نور (لومن) ندارد. امروزه با پیشرفت فناوری LED، یک لامپ ۱۰ وات می‌تواند روشنایی چند برابر یک لامپ ۶۰ وات رشته‌ای قدیمی تولید کند. همانطور که در منابع تخصصی ذکر شده، لومن شاخص میزان روشنایی لامپ است در حالی که وات واحد توان مصرفی آن است.

بنابراین برای انتخاب یک هدلایت قوی، باید به عدد لومن خروجی آن توجه کنیم و نه تنها به وات مصرفی. برای روشن شدن بیشتر، کافی است بدانیم یک لامپ رشته‌ای خودرو معمولی ۶۰ وات حدود ۸۰۰ لومن نور تولید می‌کند و ۱۰۰ وات حدود ۱۶۰۰ لومن.

امروزه تکنولوژی LED طوری پیشرفت کرده که با مصرف توان کم‌تر می‌تواند لومن خیلی بیشتری تولید کند (مثلاً یک هدلایت LED ۳۰ وات ممکن است بیش از ۴۰۰۰ لومن داشته باشد).

سنجش لومن و لوکس در آزمایش

در آزمایشگاه‌های تخصصی روشنایی، شار نوری (لومن) یک لامپ با استفاده از کروشه یکپارچه‌ساز نور (Integrating Sphere) اندازه‌گیری می‌شود. در این روش، لامپ درون کره‌ای سفیدرنگ قرار می‌گیرد و نور ساطع‌شده از لامپ با پاشیده شدن روی همه سطوح کره، جمع‌آوری شده و جمع کل لومن تعیین می‌شود.

اما این روش تنها برای تعیین لومن خالص مفید است و در مورد هدلایت خودرو کافی نیست، چون خروجی یک چراغ جلو عملاً در یک کاسه چراغ و لنز متمرکز می‌شود.

برای ارزیابی نوردهی واقعی چراغ خودرو از معیار لوکس استفاده می‌شود: با قراردادن لامپ داخل کاسه چراغ و اندازه‌گیری نور روی دیوار یا صفحه‌ای در فاصله مشخص (معمولاً ۷-۱۰ متر)، میزان لوکس (Lx) مشخص می‌شود که نشان‌دهنده شدت نور استفاده‌شده است.

 به خاطر همین است که عدد لومن تبلیغ‌شده روی بسته‌بندی لامپ تنها بخشی از داستان است؛ کیفیت طراحی هدلایت، تطابق با کاسه چراغ و الگوی پخش نور، تعیین‌کننده نهایی این هستند که از آن تعداد لومن چه مقدار به صورت نور مفید روی جاده منعکس می‌شود.

بدیهی است که هرچه لومن یک هدلایت بالاتر باشد، پتانسیل تولید نور بیشتر نیز وجود دارد، ولی نکته مهم این است که این نور با چه کیفیتی و چگونه منتشر می‌شود. همان‌طور که منابع علمی توضیح داده‌اند، حتی ممکن است یک لامپ LED با لومن بسیار بالا به دلیل طراحی نامناسب در پخش نور، در عمل نور ضعیف‌تری (لوکس کمتر) نسبت به یک هدلایت با لومن کم‌تر تولید کند

. در ادامه، به این موارد بیشتر خواهیم پرداخت.

تعریف انواع لامپ‌ها و لومن مرجع

در خودروهای معمولی چراغ‌های هالوژن مرسوم‌ترند که معمولاً در نور پایین حدود ۷۰۰ Lumen و در نور بالا ۱۲۰۰ Lumen تولید می‌کنند.

این مقدار برای بسیاری از رانندگان کافی است اما تکنولوژی‌های جدید، رقم‌های بالاتری ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، لامپ‌های HID (زنون) معمولاً حدود ۳۰۰۰ Lumen تولید می‌کنند که ۲-۳ برابر هالوژن است.

هدلایت‌های LED با توان ۲۰ تا ۴۰ وات می‌توانند در یک لامپ تا چندین هزار لومن (مثلاً ۳۰۰۰-۶۰۰۰ لومن) ارائه دهند. اگرچه ارقام بالا گویای نور زیاد هستند، ولی به خاطر داشته باشید آنچه در عمل اهمیت دارد، «لومن واقعی» اندازه‌گیری‌شده در شرایط استاندارد و پخش مؤثر آن است.

به عنوان مثال، یک مطالعه آزمایشگاهی نشان می‌دهد یک لامپ هالوژن فابریک با خروجی حدود ۹۰۰-۱۰۰۰ لومن، در نور پایین خودروی تویوتا توندرای مدل ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳، معادل ۵۳۰ لوکس در ۷٫۶ متری تولید کرده است، در حالی که یک هدلایت LED با ادعای ۳۶۰۰ Lumen در همان شرایط فقط ۳۶۰ لوکس تولید کرده بود(یعنی کمتر از لامپ هالوژن)، اما یک هدلایت مدرن‌تر با ۳۷۰۰ Lumen توانست ۱۳۶۰ لوکس تولید کند.

این آزمایش نشان می‌دهد که طراحی بهینه هدلایت (فوکوس نور و الگوی پخش آن) حتی در ازای کمی افزایش لومن نیز می‌تواند نور مفید را به شدت افزایش دهد.

تاثیر بالا بودن لومن بر عملکرد نوردهی واقعی

اگرچه عدد لومن بالا یعنی پتانسیل نور بیشتر، اما در عمل شدت نور مفید روی جاده (لوکس) به عوامل زیر بستگی دارد:

• طراحی و تطابق با کاسه چراغ: بهترین حالت وقتی است که پخش نور هدلایت با انحنای داخلی چراغ خودرو مطابقت داشته باشد و بدون اتلاف زیادی متمرکز شود. اگر مثلاً پرتوهای نور به دیواره چراغ برخورد کنند یا خارج از محدوده قابل مشاهده منتشر شوند، خروجی نهایی کاهش می‌یابد.

• تمرکز پرتو و الگوبرداری: توزیع مناسب روشنایی، شامل داشتن خط برش مناسب در نور پایین برای عدم خیرگی رانندگان مقابل و شدت متمرکز در بخش بالا برای دید مسافت دور، مهم است. ضریب بهره‌وری نوردهی واقعی با لوکس اندازه‌گیری می‌شود و می‌تواند بسیار متفاوت از لومن نظری باشد.

• نویز و تلفات حرارتی: بخشی از انرژی هدلایت در تولید گرما هدر می‌رود. منابع تحقیقاتی نشان می‌دهند با افزایش توان هدلایت (وات)، شدت نور افزایش می‌یابد اما به‌صورت غیرخطی؛ یعنی دو برابر کردن توان، بیش از دو برابر شدن نور را تضمین نمی‌کند بخشی از توان اضافی به گرما تبدیل شده و بازده نوری را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

به همین دلایل، مطالعات بر روی هدلایت‌ها نشان داده‌اند که گاهی یک چراغ با لومن خیلی بالا ممکن است در کاسه چراغ خاصی به خوبی فوکوس نشود و در عمل نور پرکانون (Lux) بالایی تولید نکند.

 به عبارت دیگر، هدلایت پرنور روی کاغذ ممکن است «نورنده» باشد اما در میدان واقعی، پراکندگی بیشتر نور، تلفات بازتاب و عدم تطابق با سیستم نورپردازی خودرو باعث شود بسیاری از لومن‌های تولیدی هدر بروند.

این موضوع را می‌توان با یک مقایسه واقعی نمایش داد. در آزمایشی با چراغ جلوی تویوتا توندرایی که اشاره شد، مشاهده شد یک هدلایت ژن جدید LED با ۳۷۰۰ Lumen توانسته بود نور به مراتب متمرکزتر و پراکندگی کمتر نسبت به هدلایتی با ۳۶۰۰ لومن تولید کند، به‌طوری‌که فقط با ۱۰۰ لومن بیشتر توانست بیش از ۱۰۰۰ لوکس بیشتر تولید کند. نتیجه این شد که هدلایت دوم (با طراحی بهتر) عملاً وضعیت بهتری در نوردهی واقعی داشت.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که «هرچه لومن بیشتر باشد نوردهی بهتر است» یک گزاره ساده انگارانه است. عوامل طراحی و کیفی مهم‌تر هستند. همان‌طور که یک منبع علمی توضیح می‌دهد، اگر لامپ با لومن زیاد در سر جای خود عملکرد نادرستی داشته باشد، الگوی پخش نورش نامنظم می‌شود و حتی با وجود عدد لومن بالا، لوکس کاهش پیدا می‌کند.

برای انتخاب یک هدلایت با نوردهی واقعی بالا، باید علاوه بر مقدار لومن، به الگوی پخش نور، همخوانی با کاسه چراغ و مقادیر لوکس اندازه‌گیری‌شده توجه کرد.

مقایسه تجربی دو هدلایت با لومن متفاوت

به طور تجربی نیز قابل مشاهده است که هدلایت‌های با لومن بسیار بالا ممکن است به دلیل ضعف در انتقال نور به جاده، در عمل نمره‌ای پایین‌تر از هدلایت‌های بهینه‌تر کسب کنند. مثالی که در بالا ذکر شد کاملاً گویا است: هدلایت ژن ۲ LED با ادعای ۳۶۰۰ Lumen، نتوانست به اندازه هدلایت استاندارد فابریک (حدود ۹۰۰-۱۰۰۰ Lumen لامپ هالوژن) لومن بیشتری را به صورت متمرکز ایجاد کند.

اما ژن ۳ LED که فقط ۱۰۰ Lumen بیشتر داشت، توانست نوردهی بسیار بالاتری ایجاد کند، چرا که طراحی بهینه‌تر آن توانست جریان نور را فوکوس کند.

مطالعات مشابه نشان داده‌اند که صرف توان بالا و لومن زیاد به معنای لزوما روشنایی محسوس بیشتر برای چشم انسان نیست. به خصوص در مسیرهای شلوغ شهری یا حتی جاده‌های تاریک، کیفیت پخش نور (داشتن برش مناسب، توزیع یکنواخت و مانع نشدن نور از پخش در جهات غیرضروری) اهمیت ویژه‌ای دارد.

به عنوان نمونه، دو هدلایت LED ممکن است هر دو ۲۵۰۰ Lumen ادعا کنند، اما یکی به دلیل چیپ‌های بزرگ‌تر و چیدمان چهار طرفه، نور زیاد خود را در جهات مختلف پخش کند و عملاً روشنایی مرکزی کمتری داشته باشد؛ در حالی که دیگری با چیپ متمرکز دوتایی، همان لومن را به صورت باریک‌تر و متمرکزتر بر جاده بتاباند و نور متمرکزتری تولید کند. اندازه‌گیری لوکس (شدت روی جاده) معمولاً تفاوت این عملکردها را آشکار می‌کند.

بنابراین در مقایسه‌ی علمی هدلایت‌ها باید حتماً علاوه بر مشخصات اعلام‌شده (لومن و وات)، نتایج تست‌های عملی (جدول‌های لوکس و نقشه‌های نوردهی) را در نظر گرفت. یک نکته‌ مهم این است که هدلایت‌های چهار طرفه (دارای چیپ‌ در چهار جهت) به دلیل پخش نور در جهات متعدد، اغلب نور متمرکز مرکزی ضعیف‌تری دارند در مقایسه با هدلایت‌های دو طرفه. در عمل، بسیاری از هدلایت‌های دو طرفه (دو چیپ LED روبروی هم) به علت فوکوس بهتر، نوردهی بالاتری ایجاد می‌کنند.

نقش زاویه پخش نور، نوع چیپ LED و طراحی بازتاب‌دهنده در کیفیت نور

سیستم نوری هر هدلایت صرفاً به لامپ LED محدود نمی‌شود؛ زاویه پخش نور لامپ، نوع چیپ LED (و نحوه چیدمان آن) و طراحی بازتاب‌دهنده یا لنز چراغ از عوامل اصلی تعیین‌کننده کیفیت نور هستند. در وهله اول، زاویه پرتاب نور که توسط آینه‌ها و لنزهای داخل کاسه چراغ تعیین می‌شود، مشخص می‌کند که چه مقدار از نور در افق پخش شده و چه مقدار بالا و پایین تابیده شود.

حتی اگر لامپ لومن بالایی تولید کند، اگر زاویه پخش تنظیم نشده باشد، بخش عمده نور می‌تواند به قسمت‌های نامطلوب (مثلاً درختان کنار جاده) هدایت شود یا موجب خیرگی خودروهای مقابل گردد.

نوع چیپ LED و نحوه قرارگیری آن در لامپ نیز اهمیت زیادی دارد. اکثر هدلایت‌های مدرن از چیپ‌های CSP (Chip Scale Package) یا COB (Chip On Board) استفاده می‌کنند. چیپ‌های CSP اغلب فوکوس نوری بهتری دارند و با مصرف توان کمتر نور بیشتری تولید می‌کنند. برای مثال، در چراغ هدلایت Kanpex M8 Pro از چیپ CSP ساخت Sanan استفاده شده که در هر طرف لامپ قرارداده شده است تا نور بسیار متمرکز و قوی فراهم شود.

در مقابل، چیپ‌های COB قدیمی‌تر ابعاد بزرگ‌تری دارند و ممکن است انرژی بیشتری مصرف کنند و نوردهی کمتری داشته باشند.

همچنین نحوه پخش نور (تعداد جهت‌های ساطع‌کننده نور در لامپ) مهم است. همانطور که ذکر شد، هدلایت‌های چهار جهت نور را به طور گسترده پخش می‌کنند تا پوشش نوری بیشتری ایجاد کنند.

این مزیت می‌تواند برای کاربردهای آفرود یا مسیریابی در جنگل مفید باشد، اما از طرف دیگر باعث پراکندگی زیاد نور و کاهش فوکوس مرکزی می‌شود. به همین دلیل، برخی از بهترین هدلایت‌ها (مثل M8 Kanpex) فقط دو جهت روشنایی (دو چیپ مقابل هم) دارند تا نور متمرکزتر باشد.

در نهایت، اندازه، شکل و آرایش بازتاب‌دهنده (Reflector) یا لنز هدلایت تعیین می‌کند نور تابیده‌شده چگونه ترکیب شده و کدام بخش‌ها تقویت یا تضعیف شوند. یک طراحی بازتاب‌دهنده بهینه می‌تواند تا حد زیادی تلفات نور را کاهش داده و نور دهی واقعی را افزایش دهد.

با جمع‌بندی موارد بالا، مشخص می‌شود که مهم‌ترین عامل کیفیت نور فقط عدد لومن نیست، بلکه چگونگی استفاده از آن Lumen در یک سیستم نوری یکپارچه است. برای مثال، دو هدلایت ممکن است هر دو ۵۰۰۰ Lumen ادعایی داشته باشند، ولی هدلایتی که بازتاب‌دهنده مناسب و زاویه پخش بهینه داشته باشد، در عمل نور مفیدتری تولید خواهد کرد.

نقاط ضعف هدلایت‌های پرلومن

هدلایت‌هایی که لومن بسیار بالایی دارند، گرچه ممکن است به چشم جذاب‌تر بیایند، معایبی نیز دارند که باید هنگام انتخاب در نظر گرفت:

• گرمای بالا: هرچه توان لامپ افزایش یابد، گرمای تولیدشده بیشتر می‌شود. هدلایت‌های ۸۰-۱۲۰ وات معمولاً به سیستم خنک‌کننده قوی (فن یا هیت‌سینک بزرگ) نیاز دارند. گرمای زیاد حتی می‌تواند عمر چیپ را کاهش دهد یا به اجزای برق خودرو آسیب برساند. تحقیقات نشان داده‌اند افزایش توان لامپ لزوماً منجر به دو برابر نوردهی نمی‌شود؛ بخشی از انرژی در گرما هدر می‌رود.

• مصرف برق بیشتر: هدلایت‌های پر قدرت جریان برق قابل توجهی می‌کشند که گاهی می‌تواند فیوز چراغ یا سیم‌کشی استاندارد خودرو را تحت فشار قرار دهد. در برخی خودروها نیاز به تغییر سیم‌کشی یا نصب خازن (Canbus) برای جلوگیری از خطا در ECU است.

• خیرگی رانندگان: یک هدلایت بسیار پرنور که درست کالیبره نشده باشد می‌تواند برای دیگر رانندگان آزاردهنده باشد. اگر برش نور مناسب نباشد یا نور به سمت بالا پرت شود، احتمال خیرگی چشم رانندگان مقابل افزایش می‌یابد. حتی در مطالعه اشاره‌شده، هدلایتی که لومن بالا داشت اما لنز نداشت (نسل 2)، به دلیل پراکندگی نور و عدم برش کامل، احتمالاً بیشتر موجب خیرگی می‌شد.

• وزن و اندازه: به دلیل استفاده از سیستم خنک‌کننده بزرگ، برخی هدلایت‌های پر قدرت بزرگ و سنگین هستند که نصب آن‌ها در برخی خودروها یا موتورسیکلت‌ها دشوار می‌شود.

• قیمت بالاتر: طبیعتاً هدلایت‌های پرتوان از چیپ‌های خاص و اجزای گرانی استفاده می‌کنند که منجر به قیمت بالاتر می‌شود. گاهی شما بابت عدد لومن گزافی که در دنیای واقعی تحقق پیدا نمی‌کند، هزینه اضافی می‌پردازید.

در نتیجه، هنگام انتخاب هدلایت باید تعادل بین روش مصرف انرژی و قدرت واقعی نوردهی برقرار باشد. یک هدلایت پر قدرت بسیار گران و پرمصرف ممکن است در عمل تفاوت قابل توجهی با یک هدلایت متوسط و بهینه نداشته باشد، مخصوصاً اگر الگوی پخش ضعیف داشته باشد. بنابراین همیشه در کنار اعداد لومن به نقد و بررسی‌ها و نتایج اندازه‌گیری‌های حقیقی (لوکس و beam pattern) توجه کنید.

برندهای معتبر تولیدکننده هدلایت با لومن واقعی

در بازار هدلایت ایران برندهای متعددی فعالیت می‌کنند، اما تعداد محدودی از آن‌ها تست‌های مستقل و استانداردِ نوردهی را پاس کرده‌اند. برای مثال هدلایت لنزو (تک‌پرو Q250) که در سال‌های اخیر وارد بازار شده، با توان ۲۵۰ وات و مطابق با استانداردهای IP68، قادر است روشنایی تا حدود ۳۰,۰۰۰ Lumen تولید کند.

این هدلایت یکی از قوی‌ترین نمونه‌های موجود است که بر اساس مشخصات فنی خود محصولی بسیار پرنور و پرفروغ محسوب می‌شود.
از دیگر برندها می‌توان به Kanpex (کامپکس) M8 Pro اشاره کرد که از چیپ‌های CSP دوتایی استفاده می‌کند. توان واقعی این هدلایت حدود ۶۵ وات است و سازندگان آن مدعی‌اند که نوردهی بسیار بالایی (حدود ۵۰۰۰ Lumen) تولید می‌کند.

در عمل نیز کاربران گزارش داده‌اند که این محصول نور موثری دارد و جداسازی نور بالا و پایین آن عملکرد خوبی در استانداردهای بین‌المللی دارد. هدلایت‌های Kanpex مانند سری M8 و M8 Pro در مدل‌های پایه H7, H4 و … موجودند و به عنوان نمونه‌های حرفه‌ای با توان بالا شناخته می‌شوند.
برند MZM (محصول ایرانی) نیز در سال‌های اخیر مدل‌های D300 و D100 را با چیپ CSP عرضه کرده است.

این هدلایت‌ها با دمای رنگ حدود ۶۰۰۰ کلوین، برای نصب در چراغ‌های بدون لنز طراحی شده‌اند و خروجی نور قوی با عمر بالا دارند. همچنین برندهای بین‌المللی معتبری مانند Philips و Osram در بازار چراغ‌های LED نیز حضور دارند که هرچند تعداد لومن کمتری نسبت به برخی مدل‌های چینی نوظهور دارند، اما به دلیل استانداردهای کیفی بالا معتبرند.
در میان برندهای داخلی، علاوه بر MZM می‌توان به توبیز، سام، و لنزو (تک‌پرو) اشاره کرد که موفق شده‌اند محصولاتی با لومن واقعی و قیمت مناسب تولید کنند. به عنوان نمونه هدلایت Q250 لنزو با توان ۲۵۰ وات یکی از معروف‌ترین‌هاست که سطح نوری بی‌نظیری در جای خود ایجاد می‌کند.

در بازار ایران معمولاً کانپکس، لنزو، MZM و Philips به عنوان برندهای خوش‌نام یاد می‌شوند. معمولاً خواندن بررسی‌های تخصصی و تست‌های مستقل از فروشگاه‌ها یا تیم‌های تست خودرو مانند بررسی‌های ویدئویی می‌تواند در انتخاب برند مناسب کمک کند.

معرفی برندهای معتبر: برخی از بهترین مارک‌های هدلایت موجود در بازار ایران عبارتند از هدلایت تک‌پرو (لنزو)، زیمر (Tobeez)، پریمیوم (Premium)، MZM، MR Smart و Remington. هر یک از این برندها مدل‌های گوناگونی دارند که بر اساس قیمت، لومن و کاربرد هدف مشخصی را دنبال می‌کنند. برای مثال لنزو به خاطر قیمت مناسب و کیفیت قابل قبولش شناخته می‌شود، در حالی که Kanpex (کامپکس) به عنوان یک برند گران‌قیمت و پرنور در دسته حرفه‌ای‌ها قرار دارد.

انتخاب برند مناسب بستگی به نیاز شما (مثلاً قیمت، نصب آسان، میزان واقعی روشنایی) دارد.

راهنمای انتخاب لومن مناسب برای ماشین یا موتور سیکلت

انتخاب سطح لومن مناسب تا حد زیادی به نوع وسیله نقلیه و کاربرد آن بستگی دارد. در شرایط معمول شهری و جاده‌ای، نیازی به هیجان بیش از حد لومن ندارید. معمولاً برای خودروهای شهری هدلایت‌هایی با خروجی حدود ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ Lumen برای هر چراغ کفایت می‌کند تا دید مناسبی در شب داشته باشید. برای موتور سیکلت‌ها به دلیل فاصله کمتر تا زمین و قطر چراغ کوچک‌تر، خروجی‌های کمتری کافی است (مثلاً ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ Lumen در هر چراغ) تا بدون خیرگی دید داشته باشید.

• کاربری شهری: اعدادی در حدود ۱۲۰۰-۲۵۰۰ لومن برای هر چراغ، معادل یک روشنایی خوب و متمرکز برای رانندگی در شهر است. توجه کنید که تمرکز نور بر روی جاده مهم است، نه فقط مقدار مطلق آن.

• آفرود و مسافت طولانی: رانندگی در جاده‌های خاکی و آفرود نیاز به نور قوی‌تر و گسترده‌تر دارد. در این حالت معمولاً از چراغ‌افکن یا بار ال‌ای‌دی استفاده می‌شود که مجموع خروجی آن‌ها می‌تواند ۵۰۰۰ تا بیش از ۱۰۰۰۰ Lumen باشد. در این حالت هدایت‌کننده در شرایط کامل تاریکی بهبود می‌یابد اما نیاز به توجه زیاد برای جلوگیری از خیرگی دارد.

• مسابقه‌ای یا سرعت بالا: در رانندگی مسابقه‌ای یا تست جاده‌ای تند، اکثر تیم‌ها از خروجی‌های بسیار بالاتری استفاده می‌کنند (بالای ۱۰،۰۰۰ Lumen جمعاً) تا بیشترین دید ممکن فراهم شود. اما این سطوح نوردهی معمولاً در خودروهای روزمره کاربرد ندارد و بیشتر در شرایط مسابقه، آفرود حرفه‌ای یا استفاده از چراغ مه‌شکن بسیار قوی دیده می‌شود.

در جدول زیر پیشنهاد می‌شود برای هر نوع کاربری چه محدوده لومنی انتخاب شود:

نکته: اعداد فوق تقریبی هستند و بستگی به شرایط محیطی و سیستم نورپردازی خودرو/موتور دارند. برای مثال مه و گرد و خاک ممکن است حداکثر شدت نور را پایین بیاورد، پس گاهی استفاده از نور کمکی مه‌شکن (زرد رنگ) نیز پیشنهاد می‌شود.

توصیه‌هایی برای انتخاب بهترین هدلایت از نظر نوردهی واقعی

برای خرید و انتخاب بهترین هدلایت با نوردهی واقعی بالا، توجه به چند نکته اساسی ضروری است:

• بیشتر از لومن  به وات (بهره نوری) توجه کنید: هدلایتی که از هر وات انرژی نور بیشتری تولید کند (لومن بر وات بالاتر)، معمولاً بازدهی بیشتری دارد و مصرف برق بهینه‌تری ارائه می‌دهد. معمولاً هدلایت‌های با چیپ‌های جدید و فناوری بهتر، لومن بر وات بالاتری دارند. در واقع هرچه نسبت لومن به وات بالاتر باشد، برای مصرف برق کمتر نور بیشتری دریافت خواهید کرد (مانند مقایسه لامپ رشته‌ای، CFL و LED).

• خروجی لوکس اندازه‌گیری شده بخواهید: اگر امکان دارد، به ارقام اندازه‌گیری‌شده لوکس (شدت نور بر سطح مشخص در فاصله معلوم) توجه کنید. تولیدکنندگان حرفه‌ای یا فروشگاه‌های معتبر ممکن است این مقدار را گزارش کنند. هدلایتی بهتر است که نه تنها لومن بالا بلکه لوکس بالاتری در ترکیب با کاسه چراغ ارائه دهد.

• الگوی پخش نور را بررسی کنید: به تصاویر یا ویدئوهای الگوی نوردهی (beam pattern) محصول نگاه کنید. هدلایتی مطلوب است که دارای برش افقی تیز برای نور پایین باشد و نور بالا را در فاصله‌های دورتر پرت کند، و حاشیه روشنی کنترل‌شده‌ای داشته باشد. در شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌ها معمولاً بررسی ویدیویی محصولات را می‌توانید ببینید.

• ویژگی‌های فنی چیپ و لنز: هدلایتی بخرید که از چیپ‌های CSP یا COB با کیفیت (مانند Sanan) استفاده کند. بهتر است لبه‌های چیپ طوری طراحی شده باشد که پرتو‌ها را به صورت موازی‌تری منتشر کند. همچنین اگر چراغ خودرو لنز دارد، اطمینان حاصل کنید لامپ با لنز هماهنگ است (برخی هدلایت‌ها دارای لنز داخلی هستند).

• تهویه و راندمان حرارتی: برای هدلایت‌های پرتوان، سیستم خنک‌کننده قوی نیاز است. دقت کنید مدل انتخابی فن پُرقدرت و هیت‌سینک مناسبی داشته باشد تا چیپ داغ نشود و کیفیت نور ثابت بماند. این موضوع به عمر محصول و پایداری نوردهی در استفاده طولانی‌مدت کمک می‌کند.

• گارانتی و اصالت کالا: از فروشگاه یا برند معتبر خرید کنید. گارانتی اصالت و پشتیبانی پس از فروش می‌تواند تضمین کند هدلایت واقعی پرداخت‌شده را دریافت می‌کنید. محصولاتی که قیمت ظاهراً پایین با ادعای لومن‌های فوق‌العاده دارند، احتمال دارد کیفیت ساخت پایینی داشته باشند یا میزان لومن اعلام‌شده بیش از مقدار واقعی باشد.

• کلوین نور مناسب: کلوین مناسب (معمولاً بین ۶۰۰۰-۶۵۰۰K برای بهترین دید) را انتخاب کنید تا چشم در شب کمتر خسته شود و تصویر واضح‌تری داشته باشید. رنگ نور بسیار گرم (زیر ۴۰۰۰K) یا بسیار آبی (بالاتر از ۷۰۰۰K) معمولاً به دید در شب کمکی نمی‌کند.

به طور کلی، تمرکز بر کیفیت کلی سیستم نوری مهم‌تر از عددلومن صرف است. هدلایتی را انتخاب کنید که در بررسی‌های مستقل و مشتریان واقعی ثابت کرده پخش نور یکنواخت و مناسبی دارد و در عین حال لومن بالایی ارائه می‌دهد. همان‌طور که در منابع مختلف توصیه شده است، به الگوی نوری (Beam Pattern) و مقدار لوکس بیشتر اهمیت دهید تا به مقادیر تبلیغاتی لومن. برای مثال، تولیدکنندگانی را که روشنایی را در شرایط واقعی اندازه می‌گیرند و اعداد ملموس ارایه می‌کنند در اولویت قرار دهید.

برای مطالعه بیشتر: اگر قصد خرید دارید، نگاهی به انواع هدلایت خودرو و هدلایت موتور سیکلت بیندازید. همچنین مفید است مقاله راهنمای انتخاب هدلایت و بررسی قیمت‌ها و مشخصات آن‌ها را در فروشگاه هدلایت شاپینگ ملاحظه کنید.

منابع: اطلاعات این مقاله بر اساس مقالات تخصصی منابع فارسی و انگلیسی گردآوری شده است.